Forum Młodzieży Wrocławskiej

serzhant

Mało kto wie, że historia naszego osiedla liczy sobie ponad 800 lat. Pierwszą zachowaną o nim wzmiankę można znaleźć w bulli papieża Celestyna III z 8 kwietnia 1193 roku.
Widawa powstała z połączenia dwóch sąsiednich wiosek: Widawy ciągnącej się wzdłuż traktu na Trzebnicę oraz dawnego majątku ziemskiego - Pracz nad Widawą. Przez następne trzy stulecia należąca do dóbr kościelnych Widawa rozwijała się w cieniu Wrocławia, stopniowo wzrastała jej zamozność, co uwidoczniło się nadaniem jej prawa posiadania komory celnej.
W roku 1344 zapadła decyzja o budowie kościoła parafialnego. Wcześniej Widawa należała do parafii w ołbinie. Fundatorem kościoła był ówczesny właściciel wsi - rycerz Henryk Cal. Jego herb do dziś pozostaje herben Widawy. Budowa kościoła trwała cztery lata. Przez ten czas wieś rozrosła się, posiadała młyn i karczmę oraz 20 łanów pola.
W roku 1552 dotarła do wsi rewolucja protestancka. Wtedy właśnie na polecenie właściciela majątku w kościele odbyło się pierwsze nabożeństwo luterańskie. Kolejne lata przyniosły znaczne rozszerzenie luteranizmu, co potwierdza fakt poświęcenia w 1604 roku nowej świątyni w Psarach (następna wieś przy trakcie na Trzebnicę) przez pastora z Widawy.
Kościół w Widawie zwrócony katolikom ulegał dewastacji z powodu braku wiernych. Rok 1706 przyniósł pisany rejestr mieszkańców: katolików było 17, protestantów 622, konwertynów 2 i tyleż samo apostatów. Dopiero w latach 1749-1777 miała miejsce trzecia już przebudowa i remont kościoła, wykonana sumptem Franza Andreasa hrabiego von Sierstorpffa, ówczesnego właściciela majątku ziemskiego w Widawie. Lata 1777-1781 przynoszą informację o istnieniu dwóch szkół: protestanckiej i katolickiej. Rok 1798 to czwarta przebudowa kościoła, którą wykonał właściciel Widawy od 1794 roku - wrocławski kupiec Steyer. W latach następnych stopniowo zwiększała się liczba ludności o wyznaniu katolickim i w 1897 roku Parafia św. Anny obejmująca takie miejscowości jak Osobowice, Polanowice, Poświętne i Widawą, liczyła 1167 wiernych.
Na podstawie spisu mieszkańców dokonanego w 1912 roku, można było stwierdzić, że łącznie w wymienionych wyżej miejscowościach żyło: 119 ewangelików, 814 katolików, co razem daje 2007 mieszkańców.
Lata 1918-1922 przyniosły reorganizację struktury administracyjnej i kościelnej. Miejscowość Widawa stała się gromadą obejmującą Widawę, Psary, Krzyżanowice, Polanowice i Poświętne. Lata te, to okres uruchomienia kolei wąskotorowej, tak popularnego środka transportu na bliskie odległości w Prusach. Linia biegnąca przez Widawę to linia pomiędzy Wrocławiem (stacja końcowa to istniejący do dzisiaj budynek przy dzisiejszym pl. Staszica, przerobiony na budynek parafialny) a Trzebnicą. Dalszymi liniami można było dotrzeć do Żmigrodu, Milicza i innych miejscowości. Jednym z rozgałęzień była linia do ówczesnego majątku ziemskiego Szymanów.
Okres dwudziestolecia międzywojennego zaznaczył się również uruchomieniem zasilania Widawy w energię elektryczną, a także kablowej łączności telefonicznej. W roku 1938, prawie każdy dom posiadał łączność telefoniczną.
Wiek XX to czas osiedlania się na terenie Widawy katolickich zakonów żeńskich. Dnia 5 maja 1917 roku, za aprobatą miejscowego proboszcza księdza Hermana Bannerta, powstała placówka Sióstr Boromeuszek, prowadzących szpital św. Jerzego we Wrocławiu (dzisiejszy szpital im. Rydygiera). Siostra Longina Nowak, Przełożona tego zakonu, zakupiła w 1917 roku na terenie Widawy gospodarstwo rolne, celem lepszego zaopatrzenia w żywnośćtego szpitala, a w roku 1920 następne, z przeznaczeniem na pralnię tego szpitala (dzisiejszy Dom Pomocy Społecznej).
Lata 1919-1930 to okres osiedlenia się w Widawie Sióstr Szkolnych de Notre Dame, których Przełożona prowincji Śląskiej, siostra Maria Anuncjata Opic, nabyła widawski majątek ziemski. Rozwijającą się miejscowość Widawa oszczędziły bezpośrednie działania wojenne u schyłku II Wojny Światowej, w czasie oblężenia miasta Wrocławia. Ludność żyjąca w Widawie, na skutek postanowień jałtańskich, musiała jednak opuścić swoje miejsca zamieszkania. Dokąd się udali, gdzie się osiedlili, owiane jest mrokiem czasu...
Dotarcie do Widawy wojsk radzieckich i ich zakwaterowanie, wiązało się z typowym barbarzyńskim zniszczeniem i spaleniem majątku ziemskiego, który był w posiadaniu Sióstr de Notre Dame.
Lata 1945-1946 to okres osiedlania się w opuszczonej miejscowości ludności deportowanej z terenów wschodnich oraz z innych regionów Polski.
W okresie do 1973 roku, Widawa była siedzibą gromady z usytuowaniem przy dzisiejszej ul. Księgarskiej 37. W Widawie istniał posterunek milicji, też pod tym adresem, siedziba Gminnej Spółdzielni z placówką handlową przy dzisiejszej ul. Sułowskiej, poczta oraz ośrodek zdrowia. Czynna była również restauracja przy ul. Sułowskiej.
Z organizacji społecznych istniały z siedizbą prz ul. Księgarskiej 6: Ochotnicza Straż Pożarna i Koło Gospodyń Wiejskich.

Źródło: [link widoczny dla zalogowanych]